PeeReL zza krat. Głośne sprawy sądowe z lat 1945-1989 autorstwa Heleny Kowalik jest książką ukazującą jak wyglądał świat przestępstw i sądownictwa w okresie PRLu. Autorka zabiera czytelnika w podróż po głośnych sprawach ówczesnej epoki pokazując jak wyglądała interpretacja przepisów stosowana przez komunistyczną władzę.
Rzadko zdarzają się książki opisujące wymiar sprawiedliwości PRL w innym wydaniu niż wyroki polityczne. Autorka pokazuje praktyki komunistycznego sądownictwa, kryminalny świat zbrodni oraz hochsztaplerskie intrygi ówczesnego społeczeństwa. Powieść składa się z 29 reportaży, które były już opublikowane w tygodniku „Wprost”. Helena Kowalik od lat zajmuje się omawianą problematyką. Jej wcześniejsze prace traktują o przestępstwach oraz procesach w różnych kontaktach – „Warszawa kryminalna” czy „Hipokrates przed sądem”. W książce PeeReL zza krat poznajemy losy osób sądzonych w wyniku prześladowań politycznych (głównie z czasów stalinizmu) oraz przestępców kryminalnych. Bohaterami są uczniowie dowcipkujący na temat Związku Radzieckiego, antykomunistyczni partyzanci, ale również mordercy, zabójcy oraz zwykli złodzieje. Wszystkie osoby opisane w książce mają jeden wspólny mianownik – źle działający ówczesny wymiar sprawiedliwości. Kowalik opisuje nie tylko same procesy sądowe, ale również kontekst wydarzeń, a niekiedy dalsze losy bohaterów. Autorka pokazuje jedną drogę wymiaru sprawiedliwości – wyroki dostosowane do wymogów politycznych oraz władz partyjnych. Uwagę zwraca nieszablonowe oraz kreatywne podejście do omawianego tematu. Autorka pokazuje paradoksy życia codziennego w czasach PRL, w dość jednoznaczny sposób pokazując wadliwość systemu sądownictwa.
W książce znajdziemy przeplatane ze sobą poważne sprawy ukazujące bezwzględność sądzonych psychopatów, bezwzględność systemu prawa, ale również kreatywność niektórych przestępców czy paradoksy prawne wywołujące uśmiech na ustach. Helena Kowalik pokazuje również bierność ówczesnych adwokatów będących często jedyni postaciami wizerunkowymi, które miały stworzyć pozory sądownictwa dostosowanego do demokratycznych reguł. Narracja w książce jest nieco chaotyczna, jednak nie przeszkadza to wcale ponieważ książkę czyta się szybko i z zaciekawieniem. Właśnie takie książki stanowią ciekawą odskocznię od otaczającego nas świata. Wydarzenia, które ukazuje autorka wydają się tak dalekie i niedorzeczne, jednak trzeba pamiętać, iż miały swoje miejsce stosunkowo niedaleko. Warto sięgnąć po omawianą pozycję i poznać świat peerelowskiej rzeczywistości przestępczej.
Najnowsze komentarze